پرسش:
آیا
صفات خبری که در قرآن آمده اند مانند دستهای خدا گشاده است(مائده/64)، دست خدا بالای
دستهایشان است(فتح/10)، رنگ خدا بهترین رنگهاست(بقره/138) و ...، حاکی از جسمانیت خدا
نیستند؟ چرا وقتي اسلام تا اين حد به بت پرستي نزديك است از مسيحيت و يهوديت انتقاد
ميكند؟
پاسخ:
«قُلْ
هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ يَلِدْ وَ لَمْ يُولَدْ وَ لَمْ يَكُن
لَّهُ كُفُوًا أَحَدُ»؛ بگو: خداوند، يكتا و يگانه است. خداوندى است كه همه نيازمندان
قصد او مى كنند. (هرگز) نزاد، و زاده نشد. و براى او هيچگاه شبيه و مانندى نبوده است.(1)
با سلام
و درود
با توجه
به این سوره شریفه «اخلاص» این اوصاف «الله» و خداوندی است که مسلمانان به آن معتقدند.
چنین خدایی هیچ محدودیتی (جسمانی و ...)، هیچ نیازمندی، هیچ وابستگی، و ... ندارد.
این
آیاتی هم که از قرآن کریم آورده اید، اصلا ارتباطی با ادعای اثبات بت پرستی و ... ندارد.
هیچ مسلمانی هم نیست که با این آیات، بر اثبات شرک، استدلال بیاورد و برای خود اقامه
دلیل کند و معتقد باشد خداوند شریکی دارد.
استفاده
از تعابیر کنایی در ادبیات و دستور زبان های گوناگون، کاملا مطابق با قوانین رایج و
متداول است و کسی آن را ممنوع ندانسته است.
پسر
خدا دانستن مسیح، و...، از اموری است که مسیحیان بدان معتقدند. کشتی گرفتن یعقوب با
خدا و ... هم استفاده از تعابیر کنایی نیست؛ چون خود طرفداران آن ها چنین نظری ندارند.
لذا وقتی خودشان به صراحت معتقدند و به آن باور دارند، دلیلی ندارد که ما چشممان را
ببندیم و غیر آن فکر کنیم.
با مراجعه
ای گذرا به تورات و انجیل کنونی، دلائل و قرائن بسیاری می توان بر شرک و باورهای انحرافی
یهود و نصاری یافت؛ لذا جای دفاع ندارد.
برخلاف
قرآن کریم و تعالیم الهی اسلام. این نسبت ها از اصل و اساس، کاملا با اعتقاد مسلمانان
و نیز با برداشت آنان از کلام الهی، تنافی دارد؛ لذا نمی توان چنین اموری را به قرآن
و اسلام نسبت داد.
لذا
استفاده از کنایه و تعابیر کنایی و استعاره ای، در هر زبانی می تواند باشد ولی با مراجعه
به تورات و انجیل، روشن می شود که پسر خدا بودن و ...، تعبیر کنایی نیست بلکه جزو معتقدات
آن ها است. در حالی که تعبیر آوردن در قرآن از دست خدا و ...، تعابیر کنایی و استعاره
ای است و با مراجعه به قرآن و روایات و ...، هیچ قرینه و شاهدی یافت نمی شود که آن
را حقیقی دانسته باشد.
به عنوان
مثال در آیه «وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ» (2) واژه «کرسی» به نفوذ
حكومت مطلقه و قدرت پروردگار در آسمان ها و زمين و نیز نفوذ علمى وسيع او از اين جهان،
اشاره دارد. به بیان دیگر حكومت و قدرت پروردگار همه آسمان ها و زمين را فرا گرفته
و كرسى علم و دانش او به همه اين عوالم احاطه دارد و چيزى از قلمرو حكومت و نفوذ علمى
او بيرون نيست.
این
تفاسیر، مستندات روایی دارند و معصوم علیه السلام، این گونه تفسیر فرموده است.(3)
بنابر
این، مراد این آیات، معنای ظاهری الفاظ آن نیست بلکه این عبارات کنایی و مجاز هستند،
و آیات و روایات متعددی داریم که بیان می فرمایند معنای حقیقی مراد است و این الفاظ،
مجاز و کنایه از آن معانی حقیقی هستند.
________
1.اخلاص،
1ـ4.
2.بقره،
255.
3. مجمع
البيان في تفسير القرآن، نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج 2، ص 628؛ تفسير نورالثقلين،
نرم افزار جامع التفاسیر نور، ج 1، ص 259 ح 1036، و نیز ص 260 ح 1042.
