تألیفی از رضا مرادی غیاث آبادی
متداول است که برای تبلیغ یا اثبات حقوق بشر در دوره هخامنشی به لوحههای گلی تختجمشید استناد میشود که در آنها از دستمزد کارکنان تختجمشید سخن رفته است.
در چنین سخنانی این نکته مهم نادیده گرفته میشود و یا پنهان میگردد که آن دستمزدها «چه» بوده و «چقدر» بوده است.
و یا آنکه میزان دستمزد صاحبمنصبان و ردههای بالا را به عموم کارکنان تعمیم میدهند.
Hallock, R. T., The Evidence of the Persepolis Tablets, Cambridge, 1972.
متداول است که برای تبلیغ یا اثبات حقوق بشر در دوره هخامنشی به لوحههای گلی تختجمشید استناد میشود که در آنها از دستمزد کارکنان تختجمشید سخن رفته است.
در چنین سخنانی این نکته مهم نادیده گرفته میشود و یا پنهان میگردد که آن دستمزدها «چه» بوده و «چقدر» بوده است.
و یا آنکه میزان دستمزد صاحبمنصبان و ردههای بالا را به عموم کارکنان تعمیم میدهند.
برای
اینکه تصور بهتری از وضعیت دستمزدها در عصر هخامنشی داشته باشیم (که شاید
بهتر باشد بدان «جیره» بگوییم تا «دستمزد»)، نگاهی عمومی و کوتاه به
چگونگی پرداختها میکنیم و از تحلیل آن صرفنظر میکنیم. چرا که اطلاعات
موجود در لوحهها آشکارتر از آن است که نیاز به تحلیلهای پیچیده و شرح و
تفسیر داشته باشند.
دستمزد اکثریت مردان: ۱۵ کیلو جو در ماه.
دستمزد اکثریت زنان: ۱۰ کیلو جو در ماه.
جیره زایمان زنان: ۱۰ کیلو جو برای فرزند پسر یا ۵ کیلو جو برای فرزند دختر (فقط یک بار).
حداقل دستمزد برای اشخاص بالغ: ۱۰ کیلو جو در ماه.
حداقل دستمزد برای اطفالی که به بیگاری گرفته می شدند: نیم کیلو جو در ماه.
پاداش ویژه شاهانه: نیم کیلو آرد جو یا نیم کیلو گردو در هر سه ماه، یا یک کیلو انجیر در ماه.
دستمزدهای غیر از جو اعم از گوشت و شراب: فقط برای حدود یک درصد افراد (شامل رؤسا، ردههای بالا و صاحبمنصبان حکومتی).
حداکثر دستمزد صاحبمنصبان حکومتی: ۲۵۰۰ کیلو جو و ۲۷۰۰ لیتر شراب و ۶۰ رأس گوسفند در ماه.
اختلاف بین کمترین و بیشترین دستمزدها: ۱ به ۲۰٫۰۰۰ (یعنی بالاترین دستمزد صاحبمنصبان برابر با دستمزد بیست هزار نفر از دریافت کنندگان حداقل دستمزد بوده است).
دستمزد اکثریت زنان: ۱۰ کیلو جو در ماه.
جیره زایمان زنان: ۱۰ کیلو جو برای فرزند پسر یا ۵ کیلو جو برای فرزند دختر (فقط یک بار).
حداقل دستمزد برای اشخاص بالغ: ۱۰ کیلو جو در ماه.
حداقل دستمزد برای اطفالی که به بیگاری گرفته می شدند: نیم کیلو جو در ماه.
پاداش ویژه شاهانه: نیم کیلو آرد جو یا نیم کیلو گردو در هر سه ماه، یا یک کیلو انجیر در ماه.
دستمزدهای غیر از جو اعم از گوشت و شراب: فقط برای حدود یک درصد افراد (شامل رؤسا، ردههای بالا و صاحبمنصبان حکومتی).
حداکثر دستمزد صاحبمنصبان حکومتی: ۲۵۰۰ کیلو جو و ۲۷۰۰ لیتر شراب و ۶۰ رأس گوسفند در ماه.
اختلاف بین کمترین و بیشترین دستمزدها: ۱ به ۲۰٫۰۰۰ (یعنی بالاترین دستمزد صاحبمنصبان برابر با دستمزد بیست هزار نفر از دریافت کنندگان حداقل دستمزد بوده است).
در همین زمینه پییر بریان آورده است:
اگر اسناد را بصورت عام تجزیه و تحلیل کنیم، به این نتیجه میرسیم که ۸۳
درصد مردان در ماه ۱۶٫۵ کیلوگرم و ۸۷ درصد زنان در ماه ۱۱ تا ۱۶٫۵
کیلوگرم جیره غلات داشتهاند. هاید ماری مخ نیز نوشته است: با دستمزد یک
کارگر مرد به زحمت میشد نیم کیلو نان در روز پخت.
بطور خلاصه، دستمزد متوسط کارگران در حکومت آرمانی هخامنشی عبارت بوده است از یک تا دو قرص نان جو در روز.
برای
آگاهی بیشتر بنگرید به: بریان، پییر، تاریخ امپراتوری هخامنشیان، ترجمه
مهدی سمسار، جلد دوم، تهران، ۱۳۷۷، صفحه ۹۰۰ تا ۹۰۴؛ کخ، هاید ماری، از
زبان داریوش، ترجمه پرویز رجبی، تهران، ۱۳۷۶، صفحه ۶۰ تا ۶۹٫Hallock, R. T., The Evidence of the Persepolis Tablets, Cambridge, 1972.